به گزارش پایگاه اطلاعرسانی جعمیت هلال احمر؛ نشست کمیته تخصصی امور آموزش در مدیریت بحران صبح امروز با حضور نمایندگان وزارتخانهها، دستگاهها و نهادها دخیل در امر مدیریت بحران در جمعیت هلالاحمر برگزار شد. اعضای کمیته در این جلسه بر ضرورت بومیسازی مخاطرات در استانها، افزایش اثربخشی آموزش همگانی، ارتقای تابآوری دانشآموزان و نوسازی ساختار آموزشی مدارس در حوزه ایمنی و بحران تأکید کردند.
تشکیل کارگروه مشترک و تدوین بسته جامع آموزشی
دکتر روزبه رجایی، معاون آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلالاحمر، در این جلسه با تأکید بر ضرورت انسجامبخشی به فرآیند آموزشهای مدیریت بحران، خواستار ارائه گزارشی جامع و مستند از سوی وزارت آموزشوپرورش در جلسه آینده شد.
وی با اشاره به گستره مخاطرات و تنوع نیازهای آموزشی، پیشنهاد تشکیل کارگروهی مشترک با حضور پلیس، آتشنشانی، اورژانس، هلالاحمر و سایر نهادهای تخصصی را مطرح کرد و گفت: نیازمند کارگروهی هستیم که مأموریت آن تدوین یک بسته جامع، استاندارد و هماهنگ آموزش مدیریت بحران برای مدارس و تحویل آن به وزارت آموزشوپرورش پس از طی مراحل کارشناسی و ارزیابی تخصصی خواهد بود.
رجایی همچنین بر اهمیت تولید دانش بومی در حوزه مدیریت بحران تأکید و از ایجاد کارگروه پژوهشی ویژه در این حوزه، با هدف ارتقای مبانی علمی، بهروزسازی رویکردها و پشتیبانی پژوهشی از مدلهای آموزشی، استقبال کرد.
آمادگی برگزاری مانورهای بومی در استانها
حسین ظفری، نماینده مدیریت بحران کشور، با تأکید بر اینکه آموزش اگر مستمر باشد و همه دستگاهها کمک کنند، معجزه میکند گفت: موضوع مخاطرات در تمامی سطوح درسی وجود دارد، اما این آگاهی باید از طریق اردوها، فعالیتهای پرورشی و برنامههای میدانی در رفتار دانشآموزان نهادینه شود.
وی با اشاره به برنامه سازمان مدیریت بحران در خصوص تدوین دو سند کاهش خطر و سند پاسخگویی متناسب با هر استان اعلام کرد: مدیریت بحران آمادگی دارد مانورهای متناسب با مخاطرات هر استان را برای دانشآموزان اجرا کند.
آموزش باید واقعی و سهبعدی باشد
سردار شهریار بهزاد بصیرت، نماینده ستادکل نیروهای مسلح با تأکید بر اینکه پایه آموزش باید پیشگیری باشد، گفت: مفاهیم باید استاندارد، یکسانسازی و هماهنگ شوند.
وی آموزش دانشآموز را در سه بعد شناختی، ادراکی و عاطفی ضروری دانست و با انتقاد از «مانورهای غیرواقعی»، خواستار تمرینهای واقعی، سناریومحور، متناسب با سن و فرهنگ دانشآموزان و هم راستا با دانش روز شد.
سردار بهزاد بصیرت، تولید نظام جامع دانش مدیریت بحران، تدوین سند مطالبهگری و ایجاد ادبیات مشترک میان دستگاهها را سه پایه ضروری برای اصلاح آموزشهای بحران دانست.
گزارش سازمان جوانان از برنامههای آموزشی در مدارس
در این جلسه وحید ایمانی، معاون پیشدبستانی و دانشآموزی سازمان جوانان هلالاحمر گزارشی از اقدامات آموزشی این سازمان در مدارس ارائه کرد.
وی در این گزارش، مجموعهای از برنامهها ازجمله طرحهای آموزشی، دورههای مهارتمحور، مسابقات دانشآموزی، تمرینهای آمادگی در برابر مخاطرات و برنامههای ترویجی را تشریح کرد.
ایمانی خاطرنشان کرد: این فعالیتها با هدف ارتقای فرهنگ ایمنی، ایجاد مهارتهای پایه امدادی و افزایش مشارکت دانشآموزان در حوزه مدیریت بحران بیش از 14 سال است که اجرا شده و آمادگی دارد این برنامهها را در قالب الگوی مشترک توسعه دهد.
محتوا کافی است؛ اثربخشی کافی نیست
مدیرکل آموزش همگانی هلالاحمر نیز با اشاره به اینکه مباحث مدیریت بحران در ۱۷ کتاب درسی و درباره ۱۴ مخاطره طبیعی گنجانده شده است، گفت: محتوا داریم و در همهجا هستیم؛ اما اثربخشی مدنظر هنوز محقق نشده و نیازمند افزایش همافزایی بین دستگاهها هستیم.
وی افزود: در الگوهای موفق جهانی، آموزش مدیریت بحران نه یک توصیه اختیاری، بلکه الزام قانونی و تعهدی ساختاریافته است که همه دستگاهها ناگزیر به اجرای منسجم آناند.
شمسپور بیان کرد: در چارچوب استاندارد، آموزش باید آنقدر مستمر، عمیق و مبتنی بر تجربه باشد که از سطح آگاهی گذرا فراتر رفته و در ناخودآگاه دانشآموز نهادینه شود؛ بهگونهای که در لحظه بحران، واکنش صحیح بهصورت طبیعی و درک شده، نشان داده شود.
درهای مدارس باز است، سازوکار مناسب آماده شود
در ادامه این جلسه، محبوبه اسماعیلزاده، نماینده وزارت آموزشوپرورش، با تأکید بر ضرورت ایجاد سازوکار مشخص و رسمیبرای ورود آموزشهای مدیریت بحران به مدارس، بر فعالسازی و تقویت تشکلهای دانشآموزی موجود بهویژه تشکلهایی با محوریت هلالاحمر تأکید کرد.
وی افزود: دانشآموزان باید در فرآیند آموزش نقشآفرین شوند و با لحاظ سطحبندی مدارس و ارائه تشویقهای انگیزشی، آمادگی در مواجهه با مخاطرات به یک معیار قابل اندازهگیری تبدیل شود.
اسماعیلزاده تأکید کرد: که محتوا باید از چارچوب کتابهای درسی فراتر رفته و در قالب پادکستهای آموزشی کوتاه، موشنگرافیک و محتوای خلاقانه و کاربردی ارائه شود تا با سبک یادگیری دانشآموزان که عمدتاً مبتنی بر استفاده از گوشی همراه است، همخوانی داشته باشد. وی با صراحت اعلام کرد: درهای مدارس باز است و آموزشوپرورش آماده همکاری کامل و اجرای بسته واحد آموزشی در مدارس است.
چالشهای ورود آموزش مدیریت بحران به مدارس و نیاز به استاندارد ملی
در این نشست که با دستور جلسه «هماندیشی آموزشها در مدارس و چالشهای آموزشی در این حوزه» برگزار میشد، اعضا با اشاره به حضور کامل دستگاهها اعلام کردند که سه محور کاهش ریسک، تابآوری و مدیریت پاسخ باید ستون فقرات آموزش بحران در مدارس باشد.
حاضران فضاسازی و ایمنسازی مدارس، محدودیت زمان آموزشی، نبود مسیرهای روشن برای حضور دستگاههای تخصصی در مدارس و پراکندگی محتوا را از چالشهای اصلی برشمردند.پیشنهاد تدوین یک استاندارد ملی آموزش مدیریت بحران و آغاز آن با پایلوت در ۱۰۰ مدرسه نیز مطرح شد.
ضرورت بومیسازی مخاطرات و ارتقای اولویت آموزش همگانی
حاضران تأکید کردند که آموزش همگانی هنوز در اولویت سیاستگذاری کشور جایگاه شایسته ندارد و بدون وجود قوانین الزامآور، هماهنگی میان دستگاهها بهصورت پایدار شکل نخواهد گرفت.
همچنین مطرح شد که آموزشها باید بر اساس مخاطرات بومی هر استان بازطراحی شود و رویکردهایی مانند «مدرسه تابآور»، آموزش اکوسیستمی و استفاده از ظرفیت ۳.۵ میلیون دانشجو در آموزش موضوعات بحران توسعه یابد.
تفاوت رویکردهای آموزشی و تأکید بر آموزش بهعنوان سرمایهگذاری
در بخش دیگری از جلسه، تمایز میان آموزش ترویجی، تخصصی و آموزش در شرایط پیشگیرانه و حین بحران مطرح شد. اعضا با اشاره به اینکه کشور در بسیاری حوزهها عملاً در وضعیت «حین بحران» قرار دارد، بر ضرورت آموزشهای واقعگرایانه، مستمر و کاربردی تأکید کردند.
نمایندگان دستگاهها یادآور شدند که «آموزش هزینه نیست؛ سرمایهگذاری است» و از اعلام آمادگی رسانه ملی برای همراهی با برنامههای آموزشی استقبال کردند.
گفتنی است؛ نمایندگان وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی عضو این کمیته به صورت جداگانه و در زمانی مشخص، پیشنهادات و ظرفیتهای مجموعه خود در جهت نهادینهسازی آموزشها در مدارس را بیان کردند. در پایان جلسه نیز، نظرات کارشناسی مورد بحث و تبادل نظر اعضای جلسه قرار گرفت و نکات کلیدی مصوب شد.