مجتبی طحان/ گزارش:سیل ایلام با تمام تلخی هایش و خسارت هایی که به بار آورد، آزمونی دیگر بود برای سنجش توان امدادگران سرخ پوش، امدادگرانی که باز هم در کنار مردم بودند. این گزارش چند پرده از این حضور است.
پرده اول
برای چند لحظه، دنیا به چشمانم تیره و تار شد. تا این سن که بیش از 37بهار از آن گذشته بود، چنین صحنهای ندیده بودم. پیش رویم، هیچ چیز معلوم نبود. تنها بودم و با خودرو شخصی از مهران به سمت ایلام در حرکت که بارانی سیلآسا به همراه وزش باد شدید عرصه را بر من تنگ کرد. سرعت و شدت باران آنقدر زیاد بود که یک خودرو پژو405 را به آن سوی جاده پرتاب کرد و تمام خودروهای عبوری را زمینگیر کرد. نفسم به شماره افتاده بود و بلند بلند ماشاءالله ماشاءالله میگفتم! این همه باران، آن هم در چند لحظه کوتاه، ترس را بر وجودم چیره کرده بود. قدرت فکر از من ربوده شده و زمان از حرکت ایستاده بود. ثانیهها کندتر از همیشه میگذشتند و مولود حادثهای کمنظیر را رقم میزدند.
پرده دوم
تماسهای تلفنی زیاد و زیادتر شده بود! شبکههای تلفن همراه قطع و وصل میشدند. اینترنت هم یاری نمیکرد. خبرها حاکی از بارشهای شدید و مداوم و به تبع آن، بروز سیل و آبهای خروشان خانمانبرانداز میداد. حادثهای که در صد سال اخیر در این استان مرزی اتفاق نیفتاده بود، اینک مردم و مسئولان را دچار شوک کرده بود! ایلام و این همه بارندگی، آن هم در اواسط فصل پاییز، روال زندگی عادی را بهم زده بود.
پرده سوم
خبر کوتاه بود. ایلام تعطیل شد. «در پی بارش شدید باران همه دستگاههای دولتی، بانکها و مدارس و مراکز آموزش عالی ایلام بهجز مراکز خدماترسان، تعطیل است.» این اطلاعیهای بود که از طرف ستاد مدیریت بحران استان ایلام اعلام شد. این تصمیم درست به این دلیل اتخاذ شد که بارش شدید باران، موجب آبگرفتگی بیش از حد خیابانهای ایلام شده و زندگی عادی و روزمره مردم را با اخلال مواجه کرده بود. در اطلاعیه ستاد بحران ایلام همچنین از مردم مناطق مختلف این استان خواسته شده بود که به منظور تسریع در امدادرسانی دستگاههای امدادی از ترددهای غیرضروری در سطح شهر خودداری کنند. خبرها از حضور پررنگ دستگاههای امدادی بهویژه جمعیت هلالاحمر برای رفع مشکلات حادث شده میداد. بارش شدید باران که از بامداد روز چهارشنبه در بیشتر مناطق استان ایلام آغاز شده و همچنان ادامه داشت، موجب جاری شدن سیلاب و آبگرفتگی معابر و اخلال بیش از پیش در تردد وسایل نقلیه و مردم شده بود.
پرده چهارم
بر اساس گزارش کارشناسان و بررسیهای صورت گرفته هواشناسی، بارندگیهای اخیر در استان ایلام بیسابقه و در هزار سال گذشته سابقه نداشته بود. در پی ورود سامانه بارشی به کشور که 16استان را درگیر کرده بود، 325میلیمتر بارندگی در 72ساعت در استان ایلام اتفاق افتاد که در نگاه نخست، بسیاری از زیرساختهای آن را از بین برده بود. درعین حال، آب، برق و گاز برخی از مناطق شهری و روستایی هم قطع شده و دستگاههای مربوط در تلاش بودند تا فکری به حال اوضاع کنند. در این میان رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفته بود: «با توجه به خشکسالیهای اخیر، بارندگیها در استان ایلام موجب شد که تمامی سدها پر شوند و اگر تا دو سال آینده بارانی در این استان نبارد نیازی به آب ندارد.» اسماعیل نجار همچنین اضافه کرده بود که با توجه به هشدارهای قبلی که به استانها درباره بارندگیهای شدید داده شده بود دستگاههای اجرایی، آمادگی ویژه در استانها داشتهاند.
پرده پنجم
شهر خسارات فراوان دیده بود. چند نفر کشته و تعدادی مفقودی، وضع را بدتر کرده بود. دستگاههای امدادرسان با تمام قوا مشغول کار بودند. تیمهای امدادی از استانهای معین همانند خوزستان و همدان هم به جمع امدادگران و نجاتگران هلالاحمر ایلام پیوستند بلکه بتوانند دردی از آلام مردم خونگرم و مهربان این استان شهیدپرور بکاهند. بروز پدیده مه در گردنهها و مناطق کوهستانی استان و بارش شدید باران و تگرگ منجر به اختلال در تردد برونشهری و درونشهری شده بود و با توجه به اینکه این سامانه گستره فراگیری داشت، تمام نقاط استان را تحتتاثیر قرار داده و هشدارها در مورد همه نقاط استان صادق بود.
پرده ششم
پروازهای فرودگاه ایلام کنسل شده بود. راههای ارتباطی بهویژه در مناطق کوهستانی دچار آسیبدیدگی شده بودند. مسیر ایلام به صالحآباد در محدوده تونل راه کربلا در طول 24ساعت گذشته به طور مرتب ریزش کرده بود و عوامل راهداری در مسیر ایلام ـ صالحآباد و سایر نقاط درگیر در حال پاکسازی ریزشهای کوه بودند.در مسیر ایلام ـ حمیل نیز بخشی از کوه دچار ریزش شده بود که با تلاش راهداران، جاده باز شد. حتی مسیر ایلام به کارخانه سیمان در محدوده تونل آزادی با رانش گسترده زمین روبهرو شده بود که از طریق احداث جاده فرعی، مسیر باز شد. اما مسئولان همچنان از احتمال ریزش و رانش زمین خبر میدهند و در حال مدیریت مسیرها هستند. گردانهای امامحسین(ع) و امام علی(ع) ایلام به حالت آمادهباش درآمده و برای امدادرسانی به سیلزدگان مهیا شدند.
پرده هفتم
مردم شهر همچنان بهتزده بودند. کوههای ریزش کرده، جادههای تخریب شده، گل و لای فراوان کف خیابانها، خانههای پر ازآب و گل، خودروهای بهم خورده و خاموش شده، آب و گاز و برق قطع شده، همه و همه مردم را دچار مشکل و سرگردانی کرده بود. لباسهای قرمز امدادی اما در این میان از درخشندگی خاصی برخوردار بودند. بزرگترها کمی آرامتر شدهاند. حضور تیمهای امدادی ایلام و استانهای معین پررنگتر شده بود. عملیات امدادرسانی در جریان بود. با توجه به اینکه سیلاب وارد بسیاری از منازل شده، اقدامات تخلیه آب از طبقات پایین و زیرزمینها توسط نیروهای امدادی ادامه داشت. رئیس سازمان امدادونجات جمعیت هلالاحمر کشور هم که به ایلام سفر کرده، گفته بود: با گذشت دو روز از وقوع سیل در ایلام خوشبختانه روند امدادرسانی به سیلزدگان از حالت فوریتی خارج شده و این کار به روال عادی برگشته است. ناصر چرخساز همچنین از تداوم عملیات امدادرسانی با مشارکت امدادگران جمعیت هلالاحمر پنج استان همجوار خبر داده بود. او از تلاش شبانهروزی عوامل امدادی هلالاحمر در روند سیل ایلام و استانهای دیگر هم تقدیر کرده بود.
پرده آخر
راستی جای تقدیر هم دارد این همه تلاش. امدادرسانی به 8هزار و 500 سیلزده، برپایی 2اردوگاه اسکان اضطراری و اسکان 860نفر دست مریزاد دارد. اگر در ایلام بودی و وضعیت نابسامان این دیار مهر و فا را میدیدی، اعتراف میکردی که امدادگران ما کار بزرگی انجام دادهند. جایی که استاندار ایلام از وخامت اوضاع گفته بود که به حساب او، 40درصد از زیرساختهای استانش از بین رفته است. بازهم امدادگران جمعیت در میانه سیلی بیرحم حاضر بودند تا آنچه را در توان دارند برای مردم بیادعای ایلام در طبق اخلاص بگذارند.